Salvador „Dalí, La gare de Perpignan” obraz rozwijający się w czasie.

            Obraz znajdujący się w  Museum Ludwig w Kolonii właściwie zmienił moje nastawienie do Salvadora Dalego. Nauczyłem się, iż w dobrym guście jest tego twórcy  nie lubić. Obraz całkowicie mnie zaskoczył. Jest duży - 295 x 406 cm i jego reprodukcja nie oddaje budującej się na nim fabuły. Widziany na żywo jest też dużo bardziej subtelny. Początkowo atakują nas diagonale skrzyżowanych smug światła, idące od środka do rogów obrazu. W środku jest mała postać Salvadora, spadającego na nas z nieba. Oko stopniowo przyzwyczaja się do nasyconej żółcieni i już po chwili po bokach obrazu widzimy postać z „Anioła pańskiego” Mileta. Następnie w centrum dostrzegamy wagon kolejowy, na górze powielenie spadającej postaci, a na dole chłopca z taczką. Potem, bliżej centrum, kolejne sparafrazowane już postacie z Mileta. Okazuje się, że dość wyrazistym szczegółem jest rana, znajdująca się lekko po lewej stronie, ku dołowi od osi obrazu. Gdy tylko się jej przyjrzymy, pojawia się bardzo delikatnie narysowana sylwetka ukrzyżowanego Chrystusa w samym centrum obrazu, której wcześniej nie widzieliśmy. Dodatkowo na samym końcu, między pociągiem i spadającą dużą postacią, widzimy mały, delikatnie malowany sąd ostateczny .

Obraz, budowany zresztą na akomodacji oka do bardzo dużych połaci koloru,  pozwolił mi dostrzec nowe możliwości techniczne. Okazuje się bowiem, że realne jest uzyskanie efektu rozwoju obrazu w czasie. Więc w ten sposób możliwe jest   budowanie fabuły i projektowanie odbioru. Oczywiste, że sztuka jest w jakimś stopniu elitarna, wobec tego prawdopodobnie nie wszyscy będą w stanie odebrać ten obraz tak, jak artysta to sobie zaprojektował. Dzięki niemu jednak ostatnio stałem się  zwolennikiem tworzenia rzeczy trudnych w odbiorze,  aby widz musiał wykonać jakąś pracę, czy to intelektualną, psychiczną czy fizyczną, np.  podejść bliżej do płótna. Ludzie biegnący przez muzeum na czas, nie poświęcają dziełu Dalego pięciu minut, by mógł ich zachwycić. Mnie jednak owego dnia Salvador skradł owe pięć minut życia i jestem mu za to wdzięczny.